سیستم های اطفاء حریق آبی

انواع سیستم های اطفای آبی

سیستم اطفاء حریق آبی لوله تر

در متد اطفاء حریق آبی با استفاده از لوله تر به شکل مستمر داخل لوله ها آب وجود دارد و در صورت وقوع آتش سوزی اسپرینکلر باز می شود و آب به جریان می افتد و سبب اطفای حریق می شود.

سیستم اطفاء حریق آبی لوله خشک

در این روش که اطفاء حریق آبی لوله خشک نامدارد به جای آب داخل لوله ها هوای فشرده قرار می گیرید و در صورت آتش سوزی آب جای هوا را خواهد گرفت و از اسپرینکلر خارج می شود. در اکثر موارد از سیستم های اطفای حریق آبی لوله خشک درمنطقه های سردسیر که ممکن است آب درون لوله ها یخ بزند بیشتر استفاده می شود.

سیستم اطفاء حریق آبی سیلابی (Deluge) 

در این نوع سیستم های اطفا حریق Deluge اسپری نازل های سیستم بر اساس سنسور دما فعال میشوند و در هنگام آتش سوزی از تمام اسپری نازل ها به سرعت آب خارج می شود.

تجهیزات سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی

سیستم های اطفا حریق اتوماتیک آبی شامل تجهیزاتی از قبیل اسپرینکلر، پمپ و بوستر پمپ آتش نشانی بوده که به شرح زیر می باشند.

اسپرینکلر (Sprinkler)

اسپرینکلر یک وسیله از تجهیزات سیستم اطفای حریق آبی می باشد که در صورت وقوع آتش سوزی با افزایش دمای محیط فعال می شود و با افشانه کردن آب در محیط باعث خاموش شدن آتش می شود. اسپرینکلرها انواع مختلفی دارند و نحوه نصب آن ها می تواند به دو شکل دیواری و سقفی باشد.

سیستم های اسپرینکلر (Sprinkler) را می توان از اصلی ترین سیستم های مهار آتش آبی نام برد.

این سیستم ها جزء سیستم های اطفای حریقی هستند که توسط تشخیص یک بخش حساس به حرارت فعال می شوند.

وقتی آتش سوزی رخ بدهد و به محض این که گرمای محیط از حد معین تجاوز کند،
بخش حساس به گرما عمل می کند و مسیر خروج ماده مهارکننده باز می شود.

ماده مهارکننده بسته به نوع سیستم اسپرینکلر به نحوی بر روی مناطق تحت آتش سوزی ریخته می شود و
به این ترتیب عملیات اطفای حریق به پایان می رسد.

انواع سیستم های اسپرینکلر مبتنی بر آب عبارت اند از:

• پیش عملگر (Preaction)
• لوله خشک (Dry Pipe)
• لوله تر (Wet Pipe)
• سیلابی (Deluge)سیستم اسپرینکلر پیش عملگراین سیستم مبتنی بر آب در مکان های حاوی لوازم الکترونیکی یا لوازم با ارزش مادی و معنوی بالا استفاده می شود.سیستم پیش عملگر برای شروع عملیات حاوی دو عملگر است.در این صورت اگر یک هشداردهنده خراب شود یا هشدار کاذبی را اعلام کند، سیستم عمل نمی کند.با این کار فقط در صورتی که آتش سوزی واقعی رخ دهد، اطفای حریق انجام می شود و
  علائمی مانند دود سیگار و خرابی یک بخش باعث ریزش آب نمی شوند.از سیستم اطفای حریق آبی پیش عملگر در مکان های زیر استفاده می شود:
  • کتابخانه
  • مرکز داده
  • اتاق کنترل
  • کلیه مکان های آسیب پذیر در مقابل آب
   سیستم اسپرینکلر لوله خشکسیستم اطفای حریق آبی لوله خشک کمی مشابه سیستم پیش عملگر است؛
  زیرا در لوله به جای آب از هوای تحت فشار بالا یا نیتروژن استفاده می شود که
  فقط در هنگام فعال شدن سیستم، هوای متراکم خارج شده و آب سرازیر می شود.این اتفاق باعث می شود عملیات اطفای حریق کمی زمانبر شود؛
  زیرا مدت زمانی طول می کشد تا هوای داخل لوله خارج شده و آب وارد لوله شود؛
  اما وجود هوا در لوله باعث می شود که یخ زدگی آب در لوله در مکان های سرد و با دمای پایین مانع عملیات مهار نشود.در این سیستم با رسیدن آتش به حد معین، گرمای تولیدی سبب رها کردن نازل شده و
  هوای متراکم از لوله خارج می شود و آب سرازیر می شود.هم زمان با این اتفاق آلارم های هشداردهنده نیز فعال می شوند.این سیستم برای مهار آتش در محیط هایی با دمای پایین تر از صفر درجه سانتی گراد پیشنهاد می شود.سیستم اسپرینکلر لوله تر و سیلابی
  • سیستم اسپرینکلر لوله تر:
  همان طور که از اسم آن پیداست در این سیستم اطفای حریق آبی همواره آب در لوله ها قرار دارد و
  لوله ها به منبع آب شهری یا پمپ آتش نشانی متصل می شوند که همین امر سبب بالا بردن سرعت مهار آتش می گردد.این سیستم جزء رایج ترین سیستم های اسپرینکلر برای مهار آتش است که
  ساختمان های بلندمرتبه یا اداری چندطبقه از آن استفاده می کنند.از ویژگی های این سیستم می توان به مقرون به صرفه بودن و شرایط نگهداری آسان اشاره کرد.
  • سیستم های اسپرینکلر سیلابی:
  این سیستم ها یکی از انواع سیستم های اطفای حریق آبی هستند که
  در مکان هایی که احتمال رشد سریع آتش وجود دارد یا خطر آتش سوزی بالاست استفاده می شوند.در این مدل همه نازل های خروج آب با هم عمل می کنند؛
  یعنی پس از تشخیص آتش، شیر کنترل خودکار آبپاش یا شیر سیل (Deluge Valve) باز شده و
  آب تحت فشار به صورت همزمان از همه نازل ها خارج می شود.در این سیستم اگر در بخش شناسایی آتش اشتباهی رخ دهد و
  تخلیه تصادفی آب اتفاق بیفتد امکان آسیب رسیدن به محیط زیاد است. سیستم اطفای حریق آبی فومهر جا که امکان آتش سوزی مایعات وجود داشته باشد، از سیستم اطفای حریق آبی فوم استفاده می شود.در این سیستم آب با ماده تولیدکننده فوم مخلوط می شود؛
  سپس فوم تولیدشده مانند پتویی ضخیم روی محیط ریخته می شود.با این کار علاوه بر خنک شدن آتش، اکسیژن از مواد سوختنی جدا می گردد.این سیستم در مکان های زیر کاربرد دارد:
  • محل ذخیره سازی مایعات قابل اشتعال
  • پالایشگاه
  • آشیانه هواپیما
  • انبار
  بسته به این که میزان حفاظت لازم در برابر آتش سوزی چقدر باشد، حجم و چگالی کف تولیدی متفاوت است و
  این سیستم اطفای حریق آبی را به سه نوع انبساط کم، متوسط و بالا تقسیم می کند. سیستم اطفای حریق آبی شیر آتش نشانیشیر آتش نشانی را می توان جزء آخرین سیستم های اطفای حریق آبی نام برد.این شیر نقطه اتصالی است که آب را در اختیار آتش نشانان قرار می دهد.در این سیستم که به صورت دستی فعال می شود، آتش نشان شیلنگی را به شیر آتش نشانی وصل و شیر را باز می کند.این شیر می تواند جریان قدرتمندی از آب را در حدود ۳۵۰ پاسکال در اختیار قرار دهد.البته این فشار بسته به منطقه و کاربرد شیر می تواند متفاوت باشد.سپس شیلنگ به موتور آتش نشانی متصل می شود.موتور به منظور پمپاژ قدرتمند برای افزایش فشار آب و همچنین تقسیم آب دریافتی به چند شاخه مختلف برای مهار آتش در چند ناحیه استفاده می شود.باید توجه کرد که شیر آتش نشانی به صورت صفر و یک عمل می کند و
  نمی توان حجم کمتری از آب را از آن دریافت کرد.پس استفاده از آن ملزم به دریافت آموزش هایی است؛
  در صورت استفاده نادرست فشار آب می تواند سبب صدمه زدن به سیستم شود.

در سیستم اطفاء حریق آبی، پمپ های آتش نشانی اصطلاحا به پمپ های گریز از مرکزی می گویند که دارای دبی بالایی می باشند و فشاری معادل هشت تا دوازده بار دارند و برای اطفای حریق استفاده می شوند.

همچنین در محیط های بزرگ و صنعتی می توان به جای بکارگیری پمپ آتش نشانی از بوستر های پمپ آتش نشانی برای سیستم اطفاء حریق آبی استفاده کرد. بوستر پمپ آتش نشانی از جمله تجهیزات سیستم اطفای حریق آبی می باشد که حداقل از دو الکتروپمپ برای خاموش کردن آتش استفاده می کند.

مزایا و معایب سیستم های اطفای حریق آبی

مزایای سیستم اطفا حریق آبی

از جمله راحت ترین متد های اطفای حریق استفاده کردن از سیستم اطفای حریق آبی است، به دلیل اینکه یک روش موثر است که اکثر مردم با آن آشنایی دارند. از مزایای خاموش کردن آتش با آب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سیستم های اطفای آبی نیاز به آب تصفیه شده ندارند و تامین آب مورد نیاز آنها ارزان و راحت می باشد.
• به علت گرانروی پایین آب، این سیستم ها در محیط های فلزی و پلاستیکی نیز به راحتی پاسخگوی نیاز می باشند.
• به خواطر بالا بودن نقطه تحمل گرمایی آب و خاصیت گرمای نهان تبخیر آب، یک خاموش کننده و همچنین سرد کننده مناسب محسوب می گردد. به شکلی که پنج برابر از سیستم های اطفای حریق گازی کربن دی اکسید(CO2) سرد کنندگی بیشتری دارند.
• آب یک ماده تجزیه ناپذیر بر اثر حرارت می باشد، به گونه ای که در دمای ۲۰۰۰ درجه سانتیگراد فقط ۰.۱ آن تجزیه می شود.

نقاط ضعف سیستم اطفا حریق آبی

جدا از مزیت های بسیاری که سیستم های اطفا حریق آبی دارد، در بعضی اوقات و شرایط خاص، استفاده از سیستم اطفاء حریق آبی می تواند خطرناک باشد و نه تنها به درستی جهت اطفای حریق عمل نمی کند حتی باعث شعله ور شدن بیشتر آتش می شود.

• آب وزن نسبتا زیادی دارد و انتقال آن جهت خاموش کردن آتش ممکن است مشکل باشد.
• آب یک ماده رسانا می باشد در نتیجه زمانی که از سیستم اطفای حریق آبی استفاده می کنید اگر برق قطع نشود خطر برق گرفتگی پرسنل و افراد حاضر در محیط وجود دارد.
• از آنجایی که در سیستم اطفاء حریق اغلب از آب پر فشار استفاده می شود ممکن است طی عملیات اطفاء حریق در اثر فشار آب، ساختمان و تجهیزات آسیب ببینند.
• بعضی اوقات ممکن است که آب به وسیله های که در ساختمان وجود دارند آسیب بزند.وسایلی نظیر کتاب، پارچه، دارو و سایر موارد مشابه.
• از آنجایی که در سیستم های اطفای حریق آبی، آب با فشار بالایی پاشیده می شود ممکن است باعث پرتاب شدن مایع قابل اشتعال به اطراف شود و این مورد خود به خود به حریق دامن می زند.